ZABAWA W KOLORY[ kolorowe gluty]

POTRZEBUJESZ:

• mały słoiczek
• olej
• kolorowe tabletki do barwienia wody [ użyliśmy dwóch kolorów: niebieski, czerwony] 
• 2 łyżki soku z winogron/limonki

 JAK ZROBIĆ:

1. Do słoiczka nalej sok 
2. Dolej oleju, tak by zapełnić słoiczek w 2/3
3. Z tabletek odłam po 2-3 niewielkie kawałeczki [ wielkości połówki ziarna grochu]
4. Kawałki tabletek wrzuć do słoiczka, starając się, by poszczególne kolory opadły w różnych miejscach.
5. Obserwuj jak kolorowe kuleczki wędrują do góry, a później na dół i jak na powierzchni oleju tworzą się różne kolory.

OBJAŚNIENIE:

Tabletki do kąpieli mają odczyn zasadowy, podczas gdy sok - kwasowy. Kiedy wrzuciliśmy kawałki tabletki do słoiczka opadły na dno, ponieważ są cięższe niż olej. Tam zetknęły się z sokiem i w wyniku reakcji nastąpiło uwolnienie dużej ilości dwutlenku węgla. jest on lżejszy niż olej, dlatego "powędrował do góry' unosząc ze sobą "kawałeczki" tabletki.
Jednocześnie barwniki w tabletkach mogły zacząć się mieszać, dając nam inne kolory niż tylko czerwony i niebieski. Np. fioletowy.

Fotorelacja z zajęć [ 22.11.2016]

Człowiek prehistoryczny nie miał łatwo. Przekonaliśmy się o tym, próbując zrobić igłę do szycia z kości i zostawić wiadomość, nie używając cyfr i liter.

Sprawdzaliśmy jak zsuwa się lawina, skąd się wzięło i co tak naprawdę oznacza powiedzenie: "To tylko czubek góry lodowej".

 Sprawdzaliśmy dlaczego foki nie marzną pływając w tak zimnej wodzie; dowiedzieliśmy się co to takiego ciecz przechłodzona i jak ją zamrozić.

A na koniec przygody z lodem zrobiliśmy domowe lody śmietankowe.

By nieco rozgrzać się po lodowym szaleństwie zrobiliśmy oceaniczne fale w butelce i poznaliśmy budowę Ziemi.






A już we wtorek [  29.11.2016] zamienimy się w prawdziwych czarodziejów.

NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWE [ MAGICZNA ŚCIERECZKA]

Napięcie powierzchniowe – zjawisko fizyczne występujące na styku powierzchni cieczy z ciałem stałym, gazem lub inną cieczą, dzięki któremu powierzchnia ta zachowuje się jak sprężysta błona.
 
POTRZEBUJESZ:

• umytą buteleczkę lub próbówkę 
• bawełnianą ściereczkę [ może być kawałek pieluszki tetrowej]
• wodę
• gumka recepturka [ niekoniecznie]

JAK ZROBIĆ:

1. Wlej wodę do butelki/próbówki
2.  Rozciągnij ściereczkę nad otwarciem butelki/próbówki
3. Przymocuj ściereczkę do szyjki butelki/ do próbówki albo mocno ją przytrzymaj
4. Zdecydowanym ruchem przekręć butelkę/próbówkę do góry dnem.
5. woda pozostaje w butelce.

OBJAŚNIENIE:
Pomimo tego, że w ściereczce można było zobaczyć małe "dziurki"woda nie wypłynęła. Ściereczka zadziałała jak najlepszy korek, stało się tak dlatego, że nastąpiło zjawisko napięcia powierzchniowego [ ściereczka i woda zaczęły na siebie oddziaływać].

DLA CIEKAWSKICH:
Spróbuj powtórzyć doświadczenie używając zamiast ściereczki małego plastikowego sitka. Czy rezultat był podobny?

WYKRYWANIE TŁUSZCZY

POTRZEBUJESZ:

• kilka filtrów do kawy lub bibułkę
• tłuczek
• rożne nasiona [ ja użyłam pestek winogron i pestek dyni]
• oliwę
• olej
• wodę
• długopis/mazak

JAK ZROBIĆ:

1. Na jeden z filtrów nanieś nieco wody - tak by powstała plama
2. Na nastepny nanieś nieco oliwy, a jeszcze na nastepny troche oleju.
3. Opisz każdy z filtrów byś wiedział jaki produkt odpowiada za plamę
4. Do kolejnego filtra wsyp jeden rodzaj nasion/pestek a następnie ostroznie by nie uszkodzić bibuły filtracyjnej rozgnieć.
5. wysyp resztki nasion pozostaw utworzona plamę do wyschnięcia
6. Podobnie postepuj z innymi nasionami.
7. Porównaj poszczególne plamy. Czy plama od wody nadal jest widoczna?

OBJAŚNIENIE;
Plama od wody zniknęła. tłuszcz pozostawia plamy, które pod wpływem ciepła [ osuszanie] nie ulegają zniszczeniu. plamy które pozostały, dowodzą obecności tłuszczu w produkcie.

WYKRYWANIE SKROBII

POTRZEBUJESZ:

• talerzyk
• nóż
• jodynę [ najwygodniej jest mieć taka z zakraplaczem]
• kawałki warzyw i owoców
• kawałeczek miesa [ surowego]
• kawałek ryby
• kawałki/próbki produktów mlecznych [ ser, twaróg, śmietana itp.]
• mąka ziemniaczana

JAK ZROBIĆ:

1. Ułóż produkty tak, by nie stykały się ze sobą na talerzyku.
2. Na każdy produkt nanieś kilka kropli jodyny i obserwuj co się dzieje.
3. Dlaczego na niektórych produktach pojawiły się granatowe lub ciemnoniebieskie plamy?

OBJAŚNIENIE:
Skrobia to jeden z najprostszych cukrów.
W analizie chemicznej próba jodowa jest wykorzystana do określenia zawartości skrobi w roztworze.
Jeśli ta jest, roztwór barwi się na granatowo, niebiesko czasem lekko czerwonawo.

NATURALNE WSKAŹNIKI DO OKREŚLENIA PH

Pionowo od lewej: kwasek cytrynowy, soda oczyszczona w roztworze wodnym, sok z kiszonych ogórków, proszek do prania rozpuszczony w wodzie. Poziomo od góry: wskaźnik z ligustru, wskaźnik z czerwonej kapusty, wskaźnik z rzodkiewki.

POTRZEBUJESZ:

• 3 większe słoiczki [ poj. 250 ml] z nakrętkami]
• 3 filtry do kawy
• 2-3 liście czerwonej kapusty [ podartej/pokrojonej na małe kawałki
• pęczek rzodkiewek [ same główki, bez liści]
• garść owoców ligustru
•  woda
• nieduży rondelek

JAK ZROBIĆ:

1. Do rondelka nalać ok 150 ml wody 
2. Wrzucić owoce ligustru.
3. Zagotować.
4. Na słoiczek nałożyć filtr
5. Przelać zawartość garnka przez filtr.
6. Ostudzić.
7. Zakręcić słoiczek
8. Czynności powtórzyć, gotując kapustę, a następnie gotując rzodkiewkę.

PAMIĘTAJ, ŻEBY ZA KAŻDYM RAZEM UMYĆ DOKŁADNIE RONDELEK!

OBJAŚNIENIA:
Wywar z czerwonej kapusty jest najbardziej rozpowszechnionym wskaźnikiem pozwalającym określić ph danej substancji.W przypadku ph powyżej 7 czyli w środowisku kwasowym zmienia barwę od zielonej po niebieska, podczas gdy w środowisku kwaśnym - od czerwonej po żółtą.
W każdej kuchni znajdziemy jednak więcej takich produktów: herbata, sok z buraków, sok z czarnego bzu...
Wystarczy odrobina ciekawości i cierpliwości

CIEKAWOSTKI:

Sok z buraków w środowiskach zasadowych

 Oto przykłady jak zareaguje sok z buraków w połączeniu z innymi substancjami, obecnymi w każdym domu:

Sok z buraków w środowiskach kwasowych

WYKRYWANIE BIAŁKA

POTRZEBUJESZ:

• talerzyk
• nóż
• wodę utlenioną [ najwygodniej jest mieć taka z zakraplaczem]
• kawałki warzyw i owoców
• kawałeczek miesa [ surowego]
• kawałek ryby
• kawałki/próbki produktów mlecznych [ ser, twaróg, śmietana itp.]

JAK ZROBIĆ:

1. ułóż produkty tak, by nie stykały się ze sobą na talerzyku.
2. Na każdy produkt nanieś kilka kropli wody utlenionej i obserwuj co się dzieje.
3. Dlaczego na niektórych produktach pojawiła się piana?

OBJAŚNIENIE:
Woda utleniona reaguje z białkiem tworząc charakterystyczne "bulgotanie", w wyniku którego rozkładana jest na wodę i tlen. Najwięcej białka zawiera mięso, dlatego podczas tej próby mogłeś/łaś najlepiej zaobserwować reakcję. owoce i warzywa, mają śladowe ilosci białka, w związku z tym, reakcja była niezauważalna.

DLACZEGO ŻÓŁWIOM ZAGRAŻAJĄ WORKI FOLIOWE?

POTRZEBUJESZ:

• zimną i gorącą wodę
• miskę - przeźroczystą
• łyżeczkę soli
• worek foliowy [ bez nadruków]
• nożyczki
• malutką miseczkę lub pojemniczek po jogurcie
• żelatynę spożywczą

JAK ZROBIĆ:

1. W kubeczku po jogurcie rozpuść czubata łyżeczkę żelatyny z gorąca wodą. Pozostaw do stężenia.
2. Do przezroczystej miski wlej zimną wodę i dodaj czubata łyżeczkę soli. Wymieszaj.
3. Z worka foliowego wytnij duże koło [ średnica ok 10 cm]. Brzegi natnij na długości ok 5 cm. 
4. Zbierz worek ze środka koła, tak by utworzyło się coś na kształt kulki i zwiąż kilkoma "frędzlami" z brzegu. Całość powinna przypominać coś na kształt kuli z frędzlami. 
5. Ostrożnie wyjmij z pojemniczka zastygniętą żelatynę.
6. Od "płaskiej strony wydrąż małą łyżeczką nieco żelatyny. Powinieneś mieć coś na kształt połowy kuli puste w środku. To Twoja meduza.
7. Wrzuć do wody skręcony worek i meduzę z żelatyny
8. Spójrz na oba przedmioty przez szkło miski.
9. Podobne prawda?

 OBJAŚNIENIE;
Meduzy są popularnym pokarmem dla żółwi morskich. Foliowe worki, dryfujące w wodzie, bardzo je przypominają i często sa zjadane przez żółwie. Taki "posiłek" prowadzi do chorób układu pokarmowego i śmierci zwierzęcia.

FOTORELACJA Z ZAJĘĆ [ 8.11.2016]

 Oj, wiele się działo w tym tygodniu.
wywołaliśmy małe trzęsienie ziemi w butelce, a niektórzy z nas nawet wypiętrzyli góry...

 ...odkryliśmy dlaczego na plaży najłatwiej znaleźć duże muszelki, a na zaoranych polach wielkie kamienie.

Budowaliśmy wulkany: zarówno na lądzie, jak i pod wodą...

...doprowadzając do ich erupcji.

Stworzyliśmy ciecz newtonowską, by zrozumieć na jakiej zasadzie działają ruchome piaski.

A na koniec stworzyliśmy kolorowe podwodne gluty, bo w końcu nie samą nauka człowiek żyje.

TURGOR

Turgor – stan napięcia ściany komórkowej w wyniku działania na nią ciśnienia hydrostatycznego wewnątrz komórki. Efektem turgoru jest stan jędrności tkanek roślinnych oraz możliwość zachowania kształtu i sztywności nawet tych elementów, które pozbawione są tkanek mechanicznych.

POTRZEBUJESZ:

• surowy ziemniak lub świeży ogórek 
• nóż
• dwie miseczki
• woda
•  sól

 JAK ZROBIĆ:

1. Do miseczek nalej wody [ ok 200 ml].
2. Do jednej z miseczek wsyp ok 20 g soli.
3. Z ziemniaka lub ogórka odkrój dwa plastry o grubości ok 0,5 cm.
4. Weź plaster w palec wskazujący i kciuk [ tak, by pomiędzy palcami było widać cały plaster] i delikatnie naciskaj palcami, sprawdzając jak sprężyste są tkanki.
5. Do każdej miseczki włóż jeden plaster i odczekaj 20 min.
6. Sprawdź sprężystość tkanek w każdym z plastrów.
7. Plaster z miseczki gdzie była woda z solą włóż teraz do miseczki z czystą wodą. Pozostaw na 20 min.
8. Ponownie sprawdź sprężystość tkanek.

 OBJAŚNIENIE:
Kiedy wkładasz ogórek do czystej wody stężenie wody w miseczce i w ogórku jest takie samo. Stężenie wody z sola i wody w ogórku jest różne, dlatego komórki ogórka "tracą wodę" by wyrównać stężenie, a sam ogórek staje się wiotki. Kiedy włożysz ogórek ponownie do czystej wody, komórki uzupełnią wodę i ogórek znów będzie sprężysty.

DLA CIEKAWSKICH:
Wykonaj to doświadczenie z ziemniakiem. Najpierw surowym, a nastepnie ugotowanym. Porównaj wyniki i wyciągnij wnioski.